វត្តសសរ១០០ ស្ថិតនៅក្បែរមាត់ទន្លេមេគង្គ ត្រើយខាងកើត នាឃុំសម្បូណ៍ ស្រុកសម្បូណ៍ ខេត្តក្រចេះ បែរទិសទៅចំចេត្យីមួយរាងផ្កាឈូក -ដែលចាស់ៗតាំងឈ្មោះថា ចេត្យីព្រះនាងក្រពុំឈូក ឬព្រះនាងវរភក្ត្រគឺជាវត្តបុរាណមានប្រវត្តិដ៏យូរលង់ ។ សំណង់វត្តមានបណ្តោយ ៣៥ម៉ែត្រ និងទទឹង ១៨ម៉ែត្រ និងកំពស់ ២៣ម៉ែត្រ ។ វត្តនេះមានចំណុះសសរ ១១៥ ដើម នៅឆ្នាំ ១៩៥៥ ក្នុងសម័យសម្តេចព្រះបាទនរោត្តមសីហនុ ជាព្រះឧបយុវរាជ ។ ដើម្បីទៅកាន់វត្តនេះ ដែលស្ថិតនៅចម្ងាយប្រមាណជា ៣៦ គ.ម ពីទីរួមខេត្ត គេអាចជិះឡានក៏បាន ជិះទូកក៏បាន ។
ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ឆ្នាំ1975-1979, វត្តសសរ100ត្រូវបានបំផ្លេចបំផ្លាញទាំងស្រុង។ហើយវត្តនេះត្រូវបានកសាងឡើងវិញដែលមានលក្ខណៈដូចដើមក្នុង ទស្សវត្យទី90។
បុត្រីព្រះច័ន្ទរាជាទី២មានប្រវត្តិស្លាប់ដោយហោរាទាយថាសុគតដោយក្រពើស៊ីចុងក្រោយសុគតដោយក្រពើនេនធន់ស៊ី ហើយបូជាយកស្រីក្រមុំ១០០នាក់ដាក់តាមជើងសសរព្រះវិហារសសរ១០០ថាល្បីមានបារមី
នាសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម (មុនឆ្នាំ ១៩៧០) គេហៅវត្តនេះថា ព្រះវិហារធំ ដោយហេតុថាមានព្រះពុទ្ធអង្គមួយធំក្នុងព្រះវិហារនោះ មានព្រះភ្នែន ៣ម៉ែត្រ និងកំពស់ ៣ម៉ែត្រ ។
ព្រះអង្គធំ បែរព្រះភ័ក្ត្រសម្លឹងចំទៅរក ព្រះនាងវរភ័ក្ត្រ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់ព្រះនាង ដែលជាព្រះរាជបុត្រីតែមួយគត់របស់មហាក្សត្រ ដែលសុគត ។
កាលនោះព្រះបាទអង្គច័ន្ទរាជាទី២ (១៨០៤-១៨៣៤ គ.ស) សោយរាជ្យសម្បត្តិ នៅរាជធានីឧដុង្គ មានព្រះរាជបុត្រីមួយព្រះអង្គ ព្រះនាមព្រះនាងវរភ័ក្ត្រ ឬព្រះនាងចម្ប៉ាថោង ដែលមានរូបរាងល្អ សាច់សម៉ដខៃ ប្រកបដោយលក្ខណៈដ៏ល្អប្រពៃឥតខ្ចោះ ដូចព្រះនាង ឳមា ឬបរវតី អញ្ចឹង។
ដោយគ្មានបុត្រ ដើម្បីស្នងរាជទ្រង់សព្វព្រះទ័យឲ្យព្រះនាងឡើងសោយរាជ្យសម្បត្តិជំនួស តែជាអកុសលព្រះរាជធីតានេះ ពុំអាចបំពេញព្រះរាជកិច្ចដឹកនាំក្រុងកម្ពុជាធិបតេយ្យបានទេ ។ ពួកហោរាក៏បានបញ្ជាក់ថា ព្រះនាងនឹងត្រូវក្រពើលេបនៅពេលខាងមុខបន្តិចទៀត នៅពេលដែលមានព្រះជន្ម ១៥ឆ្នាំ ។
ឮដូច្នេះព្រះអង្គក៏ត្រាស់បញ្ជាឲ្យអាចារ្យ ធ្វើរបងដែកហ៊ុំព័ទ្ធព្រះទីនាំង ៧ជាន់ នៅកំពង់ផែ ហើយថែមទាំងឲ្យពលសេនាការពារព្រះនាង មិនឲ្យព្រះនាងយាងមកស្រង់ទឹកក្នុងទន្លេមេគង្គឡើយ ។ ដូចនេះព្រះនាងត្រូវបង្ខាំងក្នុងព្រះរាជវាំង ហើយស្រង់ទឹកក្នុងអាងអុងតែប៉ុណ្ណោះ ។
ដោយសារតែត្រូវព្រះរាជបិតា ឃាំងទុកក្នុងព្រះបរមរាជវាំងខ្លាំងពេក ពេលពេញវ័យក្រមុំកាលណា ព្រះនាងក៏អាពាធ(ឈឺ) ។ ឃើញដូច្នោះ ព្រះបាទច័ន្ទរាជា ក៏ភិតភ័យយ៉ាងខ្លាំង ហើយក៏ចាត់ឲ្យសេនា ប៉ាវគងឃ្មោះតាមស្រុកភូមិ ដើម្បីរកអ្នកខ្លាំងពូកែ ថែរក្សារោគព្រះរាជបុត្រី ។
ថ្ងៃមួយព្រះអង្គឮគេថា មានព្រះចៅអធិការម្នាក់នៅវត្តព្រះនាគសេន ហៅវត្តអៀត នៅឃុំជ្រោយបន្ទាយ ស្រុកព្រែកប្រសព្វ ខេត្តក្រចេះ ជាអ្នកមានសិល្ប៍សាស្ត្រ មន្តអាគមគាថា ដ៏ខ្លាំងពូកែអាចនឹងបញ្ចៀសគ្រោះកាចរបស់ព្រះនាងធិតាបាន ព្រះមហាក្សត្រក៏បានត្រាស់បង្គាប់ឲ្យនិមន្តមកព្យាបាលព្រះនាង ។ ហេតុនេះហើយបានជា ព្រះមហាក្សត្រ បានហៅអាមាត្យយកទូកក្តោង ខ្វាន់តុង ហៅចង្ក្រានហុយ ឲ្យនិមន្តចៅអធិការមកកាន់ទីក្រុងឧដុង្គភ្លាមមួយរំពេច ។
មុននឹងនិមន្តចាកចេញពីវត្តតាមការកោះហៅរបស់ព្រះរាជា ព្រះចៅអធិការបានណែនាំនេនទាំងអស់ក្នុងវត្តឲ្យខិតខំរៀនសូត្រ ប្រតិបត្តិធម៌ កាលបើព្រះអង្គមិនគង់ក្នុងវត្ត រួចហើយព្រះអង្គក៏មានសង្ឃដិការទៅកាន់នេនធន់ ដែលជាសិស្សជំនិតជាងគេថា បើធន់ឯងចង់រៀនក្បួនយុទ្ធសិល្ប៍ត្រូវបើកតែទូរធំនេះបានហើយ កុំបើកទូរតូចនេះឲ្យសោះ បើពុំដូច្នោះទេ នឹងជួបមហន្តរាយពុំខាន ។
ប៉ុន្តែនេនធន់មិនបានស្តាប់ការហាមប្រាមពីសំណាក់ ព្រះចៅអធិការវត្តទេ ដូច្នេះហើយក៏បានក្លាយខ្លួនជាក្រពើទៅ ។
៣ថ្ងៃកន្លងមកដោយអស់សង្ឃឹម ក្រពើនេនធន់បានយំរោទិ៍បង្ហួរទឹកភ្នែកតែម្នាក់ឯង នៅក្រោមកុដិ ដោយមិនខ្ចីស៊ីបាយផឹកទឹក ។ មនុស្សដែលរស់នៅភូមិស្រុកមិនហ៊ានមកជិតទេ ព្រោះខ្លាចវាត្របាក់ស៊ី ។ កន្លះខែក្រោយទើបព្រះចៅអធិការវត្តនិមន្តមកដល់វត្ត ។
លោកចៅអធិការមានតែការអាណិតអាសូរដល់នេនធន់ ព្រោះកំណត់ ៧ថ្ងៃ បានកន្លងផុតមកហើយ លោកម្នីម្នាទៅរកសន្លឹកយន្ត្របញ្ចុះលើក្បាលក្រពើ ការពារកុំឲ្យអ្នកស្រុកមកកាប់សម្លាប់ ។ ចាប់ពីពេលនោះមកក្រពើនេនធន់ ក៏ស្រឡាញ់ប្រតិបត្តិគ្រូលើសដើម ហើយពេលដែលលោកនិមន្តទៅណាមកណាម្តងៗ ដូចជាទៅមើលជម្ងឺ ឬប្រោសសត្វជាដើម ក្រពើនេនធន់ ក៏ចម្លងលោកដោយរហ័សរហួនជាទីបំផុត ដោយមិនបាច់ប្រើទូកក្តារឡើយ ។
ពេលវេលានេះតែកន្លង ថ្ងៃមួយព្រះរាជាក៏បាននិមន្តលោកគ្រូព្រះចៅអធិការវត្ត ឲ្យនិមន្តទៅមើលជម្ងឺព្រះនាងវរភ័ក្ត្រ ម្តងទៀត ព្រោះមានអាពាធ ជាទម្ងន់ជាងមុន ។ ដូចសព្វដងព្រះអង្គក៏និមន្តតាមក្រោយ ដោយជិះលើក្បាលនេនធន់ ទុកឲ្យពួកអាមាត្យ ត្រឡប់វិញដោយទូកក្តោងកុងប្រាំបី យ៉ាងស្រពោនចិត្ត ។
មកដល់ព្រះបរមរាជវាំងកាលណា លោកគ្រូក៏និមន្តចូលគាល់ព្រះរាជា ទុកក្រពើនេនធន់ នៅចាំនឹងកំពង់ក្រោមព្រះទីនាំងស្តេច ខាងក្រៅរបងកំពង់ថ្ម ម្នាក់ឯង ។ ក្រោយពីព្យាបាលជម្ងឺព្រះនាងបាន ៧ ថ្ងៃ ព្រះគ្រូក៏ថ្វាយបង្គំលាព្រះមហាក្សត្រ ដើម្បីត្រឡប់មកវត្តវិញ មួយណាទៀតលោកនឹកក្រពើនេនធន់ណាស់ ។ មកដល់មាត់ទន្លេមេគង្គកាលណា លោកគ្រូក៏ដោះស្បង់ជីវរ សង្ឃាដី ដាក់លើដំណាក់ផែ ចុះងូតទឹក ដោយស្រែកហៅក្រពើនេនធន់ភ្លាម ។ ឮសំដីព្រះគ្រូហៅរកភ្លាម ក្រពើនេនធន់ អរណាស់ ក៏ហែលមករកមួយរំពេច ។
ក្រោយពីព្យាបាលព្រះរោគ ព្រះនាងវរភ័ក្ត្ររួច ព្រះគ្រូជាក៏បានសុគតទៅ ។ ក្រពើនេនធនបានខឹងសម្បារ និងអស់សង្ឃឹមយ៉ាងខ្លាំង ដូច្នេះហើយក៏ព្យាយាមសងសឹកជូនព្រះគ្រូរបស់ខ្លួន ដោយគ្រប់មធ្យោបាយទាំងអស់ ។
ថ្ងៃមួយ ឆ្លៀតឱកាសដែលព្រះនាងកំពុងចុះស្រង់ទឹកនៅកំពង់ ក្រពើនេះក៏លេបត្របាក់ព្រះនាងវរភ័ក្ត្រ ចូលក្នុងពោះមួយរំពេច ហើយក៏ជ្រមុជចូលទៅក្នុងទឹកបាត់ទៅតែម្តង ។
គូស្វាមី-ភរិយា ខេត្តក្រចេះ ចូលរូបព្រះនាងវរភ័ក្ត្រ ហៅព្រះនាងកន្ទោងខៀវ (២០០០) ដំណឹងនេះបានលេចឮដល់ព្រះបរមរាជវាំង ។ ព្រះវរាជបិតារបស់ព្រះនាង គឺព្រះបាទអង្គច័ន្ទរាជា ទ្រង់ក្រោធយ៉ាងខ្លាំង ហើយក៏ត្រាស់បង្គាប់ឲ្យពលរេហ៍ដេញទៅចាប់ក្រពើនេនធនភ្លាម ដើម្បីសងសឹក ។ មិនយូរប៉ុន្មាន នៅបន្ទាយលង្វែកមានជ័យពួកពល ក៏ចាប់បានក្រពើនេនធនរួចហើយក៏សម្លាប់ចោល ដោយឥតញញើត ឬអាឡោះអាល័យសោះឡើយ ។ តែអនិច្ចានៅពេលដែលវះពោះក្រពើទៅ ព្រះនាងវរភ័ក្ត្របានសុគតបាត់ទៅហើយដែរ ។
អនុលោមតាមប្រពៃណីនៃព្រះពុទ្ធសាសនា ព្រះបាទអង្គច័ន្ទដែលជាព្រះវរបិតារបស់ព្រះនាងវរភ័ក្ត្រ ឬព្រះនាងក្រពុំឈូកក៏បានកសាងព្រះវិហារធំមួយ ដែលមានសសរ១០០ ព្រមទាំងព្រះចេត្យីមួយយ៉ាងស្អាតសម្រាប់ផ្ទុកព្រះអដ្ឋិធាតុរបស់ព្រះរាជបុត្រី ទោះបីជាស្ថិតឆ្ងាយពីព្រះបរមរាជវាំងលង្វែកមានជ័យក៏ដោយ ។ ដូច្នេះព្រះវិហារសសរ ១០០ បានចាប់កំណើតចេញពីពិធីបុព្វពលី ស្របតាមជំនឿប្រពៃណីអ្នកស្រុក និងតាមគន្លងធម៌នៃលទ្ធិព្រះពុទ្ធសាសនា ។
ចំពោះវត្តព្រះវិហារធំ ឬវត្តសសរ ១០០ បើសាកសួរពីប្រវត្តិនៃព្រះពុទ្ធសាសនដ្ឋាននេះ យើងពិតជាចាប់អារម្មណ៍ពីលក្ខណៈពិសេសធំៗ២គឺ ភាពស័ក្តិសិទ្ធិនៃវត្តអារាមនេះ ដែលអ្នកស្រុកជឿថាមានបារមីខ្លាំងពូកែសណ្ឋិត ចំនួនយ៉ាងតិចណាស់ក៏ ១០០ ដែរ ។ ការណ៍ដែលអ្នកស្រុកជឿដូច្នោះ ក៏ព្រោះតែគេភ្ជាប់បារមីដ៏ខ្លាំងពូកែទាំងនោះ ទៅនឹងវិញ្ញាណក្ខ័ន្តព្រះនាងវរភ័ក្ត្រ បុត្រីរបស់ព្រះបាទអង្គច័ន្ទរាជា ដែលសាកសពត្រូវបានគេបញ្ចុះក្នុងចេត្យីមួយ នៅក្បែរព្រះវិហារនេះ ។ ម្យ៉ាងទៀត ពុទ្ធសាសនិកខ្មែរក្នុងខេត្តក្រចេះ ដែលភាគច្រើនជាអ្នកប្រពៃណីនិយមជឿថា ព្រះបារមីទាំង ១០០ នោះ គឺជាជើងកបនៃសសរទាំងនោះ នៅថែរក្សាព្រះនាងវរភ័ក្ត្រ ឬព្រះនាងក្រពុំឈូកដែលជារាជបុត្រីតរៀងរហូតមក ។
ការយល់ឃើញដូច្នោះបណ្តាលមកពីមានតំណាលមួយថា ដើម្បីប្រមូលនូវវត្ថុសក្តិសិទ្ធិទាំងឡាយ ព្រះបាទច័ន្ទរាជាបានសម្លាប់ស្ត្រីព្រហ្មចារីចំនួន១០០ នាក់ ដោយយកសាកសពទៅកប់នៅត្រង់បាតសសរនីមួយៗ នៅពេលដែលព្រះអង្គស្ថាបនាវត្តវិហារធំនេះ ។ នេះជាហេតុនាំឲ្យពុទ្ធសាសនិករមែងតែងតែមកបន់ស្រន់ សុំសេចក្តីសុខ សេចក្តីសប្បាយ តាមរយៈការចូលរូប ។ មួយវិញទៀតសោត ការចូលរូបព្រះនាងក្រពុំឈូក ឬវរភ័ក្ត្រ ត្រូវបានអ្នកស្រុក ទទួលស្គាល់ថាពិតជាសម្រេចផល ពេលដែលមានអាសន្ន ឬវិបត្តិអ្វីមួយមកបៀតបៀនដល់ដំណើរជាប្រក្រតី នៃជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេ ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតគេជឿថា គេត្រូវប្រារព្ធពិធីនេះយ៉ាងហោចណាស់ក៏១ដង ក្នុងមួយឆ្នាំដែរ បើពុំដូច្នេះទេ សិរីមង្គលនឹងមិនអាចកើតឡើងសម្រាប់ពួកគេទេ ។ សូមជម្រាបហើយថា អ្នកចូលរូបដែលតំណាងព្រះនាងក្រពុំឈូក ត្រូវស្លៀកពាក់ពណ៌ខៀវតាមរបៀបស្តេច ។
ចំពោះការស្លៀកពាក់ពណ៌ខៀវខាងលើនេះ សូមរំលឹកផងដែរថា ទង្វើនេះមានមូលហេតុរបស់វា។ ដើម្បីបញ្ចុះសពរបស់ព្រះនាងវរភ័ក្ត្រ ព្រះបាទច័ន្ទរាជាបានបញ្ចុះដោយការបណ្តែតអដ្ឋិធាតុរបស់ព្រះរាជបុត្រី តាមរយៈកន្ទោងខៀវមួយបណ្ដែតតាមផ្លូវទឹក ។ កន្ទោងខៀវដែលព្រះអង្គបានបណ្តែតនោះ ក្រោយពីបានឆ្លងកាត់តំបន់នានាមួយចំនួន ក៏បានមកទើរត្រង់មាត់ច្រាំងទន្លេនៅភូមិសម្បូរណ៍ ស្រុកសម្បូរណ៍ បច្ចុប្បន្ននេះ ដែលក្រោយមកក្លាយទៅជាអនាគតទីតាំងនៃវត្តសសរ ១០០ សព្វថ្ងៃនេះ ។ មានន័យថា សំដៅលើការកសាងកុសល ដើម្បីឲ្យព្រលឹងរាជបុត្រីបានសោយសុខ ព្រះរាជាអង្គច័ន្ទរាជា ក៏បានត្រាស់បង្គាប់ឲ្យកសាងព្រះវិហារខាងលើនេះឡើងនៅទិសឥសាន ដែលបែរមុខទៅរកព្រះចេត្យីរបស់ព្រះរាជបុត្រី៕
No comments:
Post a Comment